Luật Bảo vệ môi trường 2020 với tinh thần chỉ đạo chung của Chính phủ là đơn giản hóa các thủ tục hành chính, giảm bớt các thủ tục theo tiến độ công trình. Theo đó, một số giấy phép môi trường thành phần được lồng ghép trong cùng một loại giấy phép, gọi chung là giấy phép môi trường.
Hiện nay, một số doanh nghiệp còn băn khoăn về việc, doanh nghiệp đang thuê lại một dự án để hoạt động sản xuất, trong quá trình sản xuất có phát sinh chất thải. Trong trường hợp cơ sở sản xuất bị xử phạt vì vi phạm liên quan đến môi trường thì doanh nghiệp có phải chịu trách nhiệm hay không?
Theo ông Nguyễn Xuân Quang, Vụ Quản lý chất thải, Tổng cục Môi trường, nếu doanh nghiệp thuê lại dự án để hoạt động mà không có dự án mới thì toàn bộ trách nhiệm liên quan đến môi trường sẽ thuộc về cá nhân, tổ chức đứng tên trong hồ sơ môi trường của dự án cũ. Nếu doanh nghiệp thuê lại dự án mà lập dự án riêng và thực hiện các thủ tục liên quan đến môi trường thì doanh nghiệp thuê lại sẽ phải chịu trách nhiệm nếu phát sinh các vấn đề liên quan đến môi trường.
Khi doanh nghiệp đã được UBND tỉnh cấp đánh giá tác động môi trường (ĐTM), vậy nếu doanh nghiệp muốn xin GPMT thì đơn vị nào sẽ cấp? Quy trình cấp GPMT trong trường hợp này như thế nào?
“UBND tỉnh phê duyệt ĐTM cho doanh nghiệp thì cơ quan này cũng sẽ chịu trách nhiệm cấp GPMT. Trong quá trình xin GPMT thì cơ quan quản lý có trách nhiệm theo dõi quá trình vận hành thí điểm. Nếu trong quá trình vận hành của doanh nghiệp đạt các tiêu chuẩn liên quan đến việc cấp GPMT thì cơ quan quản lý sẽ cấp GPMT theo đúng quy định”, ông Quang cho biết thêm.
Trong quá trình vận hành thí điểm phát sinh các vấn đề liên quan đến chất thải, thì doanh nghiệp buộc phải tìm hướng xử lý cho phù hợp. Khi mà vấn đề được giải quyết, cơ quan quản lý sẽ tiến hành kiểm tra và xem xét cấp GPMT.
Dự án đầu tư có GPMT thì không phải Đăng ký môi trường; Trường hợp đã có ĐTM nhưng không thuộc đối tượng cấp GPMT nhưng có phát sinh chất thải thì phải có Đăng ký môi trường.
Hiện nay, Chính phủ cũng đã quy định danh mục dự án cơ sở miễn đăng ký môi trường. Việc đăng ký môi trường sẽ tiến hành đăng ký tại UBND các xã. Bởi đăng ký môi trường không phải là một thủ tục hành chính, UBND các xã có trách nhiệm tiếp nhận và đưa lên hệ thống quốc gia. Luật quy định lập hội đồng thẩm định, bộ quy định tổ chức thẩm định, xác định rõ quy mô, phạm vi dự án để xác định đối tượng(thuộc nhóm 1,2,3), có xả chất thải ra môi trường tiếp nhận hay không, dự đoán phát sinh chất thải trong quá trình hoạt động…
Trong GPMT lồng ghép giấy phép xả chất thải nguy hại (gồm xả nguồn tiếp nhận và xả vào công trình, giấy phép xử lý chất thải nguy thải, giấy xác nhận công trình bảo vệ môi trường, sổ đăng ký xả thải chất thải. GPMT có thể cấp cho từng hạng mục, giai đoạn phân kỳ của công trình, có phát sinh chất thải và xả thải ra môi trường.
Theo điều 39 của Luật Bảo vệ môi trường quy định các đối tượng phải có GPMT bao gồm: Dự án đầu tư nhóm I, nhóm II và nhóm III có phát sinh nước thải, bụi, khí thải xả ra môi trường phải được xử lý hoặc phát sinh chất thải nguy hại phải được quản lý theo quy định về quản lý chất thải khi đi vào vận hành chính thức;
Dự án đầu tư, cơ sở, khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung, cụm công nghiệp hoạt động trước ngày 01/01/2022 có tiêu chí về môi trường như đối tượng Dự án đầu tư nhóm I, nhóm II và nhóm III có phát sinh nước thải, bụi, khí thải xả ra môi trường phải được xử lý hoặc phát sinh chất thải nguy hại phải được quản lý;
Dự án đầu tư nhóm I, nhóm II và nhóm III có phát sinh nước thải, bụi, khí thải xả ra môi trường phải được xử lý hoặc phát sinh chất thải nguy hại phải được quản lý thuộc trường hợp dự án đầu tư công khẩn cấp theo quy định của pháp luật về đầu tư công được miễn GPMT. Theo đó, GPMT có thể cấp cho từng hạng mục, giai đoạn phân kỳ của công trình, có phát sinh chất thải và xả thải ra môi trường.
Nội dung cấp phép môi trường bao gồm: Nguồn phát sinh nước thải; lưu lượng xả nước thải tối đa; dòng nước thải; các chất ô nhiễm và giá trị giới hạn của các chất ô nhiễm theo dòng nước thải; vị trí, phương thức xả nước thải và nguồn tiếp nhận nước thải;
Nguồn phát sinh khí thải; lưu lượng xả khí thải tối đa; dòng khí thải; các chất ô nhiễm và giá trị giới hạn của các chất ô nhiễm theo dòng khí thải; vị trí, phương thức xả khí thải; Nguồn phát sinh và giá trị giới hạn đối với tiếng ồn, độ rung;
Công trình, hệ thống thiết bị xử lý chất thải nguy hại; mã chất thải nguy hại và khối lượng được phép xử lý, số lượng trạm trung chuyển chất thải nguy hại, địa bàn hoạt động đối với dự án đầu tư, cơ sở thực hiện dịch vụ xử lý chất thải nguy hại; Loại, khối lượng phế liệu được phép nhập khẩu đối với dự án đầu tư, cơ sở có nhập khẩu phế liệu từ nước ngoài làm nguyên liệu sản xuất.
GPMT sẽ bao gồm có 5 đối tượng cần phải thực hiện đó là: Đối với các dự án đầu tư, thuộc đối tượng đánh giá tác động môi trường phải đánh giá tác động môi trường; Dự án đầu tư ko thuộc đối tượng đánh giá tác động môi trường cũng phải đăng ký giấy phép môi trường; Cơ sở sản xuất kinh doanh dịch vụ; Dự án đầu tư có quy mô thuộc nhóm 3; Cơ sở sản xuất kinh doanh dịch vụ có quy mô thuộc nhóm 3.
Nhận thức là vấn đề quan trọng của doanh nghiệp, khi nhận thức của chủ doanh nghiệp tốt sẽ có hành động đúng. Khi doanh nghiệp quan tâm đến hoạt động môi trường, đến chi phí môi trường, chuyển đổi hoạt động sản xuất, kinh doanh phù hợp hơn với môi trường, đầu tư vào công nghệ sản xuất xanh, sạch, chắc chắn sẽ thu nhận được sản phẩm thân thiện hơn với môi trường, số lượng sản phẩm bán ra sẽ cao hơn, tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp.