Cần làm rõ nguyên nhân chủ quan và khách quan
Phát biểu khai mạc Hội nghị lần thứ 9, Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Hà Nội khóa XVII vừa qua, Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng nhấn mạnh, cần làm rõ những nguyên nhân (cả chủ quan và khách quan) để xảy ra tình trạng úng ngập như hiện nay; nhất là nguyên nhân chủ quan, trách nhiệm của người đứng đầu, các tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc chậm triển khai các dự án phục vụ tiêu thoát nước trên địa bàn thành phố.
Bí thư Thành ủy nêu rõ cần phải bàn sâu, bàn kỹ và đề xuất những giải pháp căn cơ để Ban Cán sự đảng UBND thành phố tổng hợp, tiếp thu và phân công nhiệm vụ cho từng cấp, từng ngành, từng địa phương để khắc phục có hiệu quả tình trạng ngập úng trên địa bàn.
Phó Chủ tịch UBND thành phố Dương Đức Tuấn đánh giá, hệ thống thoát nước Hà Nội mới chỉ thực hiện đầu tư cơ bản hoàn chỉnh hệ thống thoát nước khu vực nội thành thuộc khu vực sông Tô Lịch với diện tích 77,5km (Dự án thoát nước nhằm cải thiện môi trường Hà Nội - Dự án I + II); còn lại các khu vực khác mới bắt đầu hoặc đang nghiên cứu đầu tư xây dựng hệ thống thoát nước.
Những năm gần đây tình hình phát triển đô thị nhanh trong khi hệ thống thoát nước đô thị chưa được đầu tư đồng bộ. Một số khu vực có cốt địa hình thấp nên với những trận mưa có cường độ đến 70mm/h sẽ xuất hiện 11 điểm úng ngập, với lượng mưa đến 100mm/h xuất hiện 30 điểm úng ngập tại các tuyến phố chính và một số điểm ngập nhỏ lẻ khác tại các ngõ ngách khu dân cư và cục bộ một số đoạn trên các tuyến tỉnh lộ, quốc lộ do chưa có hệ thống thoát nước đô thị.
Nguyên nhân gây úng ngập do các điểm úng ngập ở vị trí điểm trũng, xa nguồn xả, cao độ nền thấp hơn khu vực xung quanh nên khi mưa lớn, nước chảy theo mặt đường dồn về nhanh gây ra các điểm ngập cục bộ. Mặt khác hệ thống thoát nước vận hành theo nguyên lý tự chảy, các nguồn xả, trạm bơm đầu mối hiện nay chưa được xây dựng hoàn thiện đồng bộ theo quy hoạch.
Lượng mưa thực tế vượt lượng mưa tính toán và khả năng của hệ thống thoát nước hiện trạng. Tần suất mưa theo tính toán thực hiện theo quy hoạch là P=5 - 10 năm. Tuy nhiên hiện nay do tình hình thời tiết có diễn biến bất thường các trận mưa lớn tập trung với cường độ cao liên tục xuất hiện với tần suất P=1 năm làm cho hệ thống thoát nước luôn quá tải dẫn đến thời gian tập trung nước vào hệ thống nhanh, gây ra úng ngập cục bộ.
Từng bước giải quyết tình trạng thoát nước khu vực đô thị
Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Dương Đức Tuấn, để bảo đảm công tác thoát nước trên địa bàn thành phố, UBND thành phố đã chỉ đạo Sở Xây dựng và các đơn vị liên quan tổ chức triển khai thực hiện một số giải pháp: lập đường dây nóng giữa các đơn vị để tiếp nhận và giải quyết kịp thời các sự cố thoát nước gây úng ngập; tổ chức ứng trực 24/24h, tập kết và chuẩn bị đầy đủ nhân lực, thiết bị để bảo đảm thoát nước tại các vị trí xảy ra úng ngập.
Cùng với đó, bảo dưỡng, sửa chữa kịp thời các trạm bơm, công trình đầu mối bảo đảm vận hành 100% công suất. Thực hiện cải tạo, sửa chữa hệ thống thoát nước khắc phục tình trạng úng ngập trên địa bàn thành phố. Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các đơn vị thủy lợi - vận hành theo quy trình đối với các trạm bơm thoát nước đô thị và các trạm bơm tiêu nông nghiệp. Kiểm tra, bổ sung ga thu nước mưa, thay đổi miệng thu nước của ga thu để tăng khả năng thu nước vào hệ thống. Nghiên cứu bổ sung và các bể điều tiết ngầm để giảm thiểu úng ngập tại nơi có địa hình trũng và xa nguồn xả.
Theo Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng cần phải khẩn trương rà soát, đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng hệ thống thoát nước đô thị theo quy hoạch và các dự án công viên cây xanh có hồ điều hòa đã được phê duyệt trên địa bàn thành phố. Đồng thời, nghiên cứu việc nạo vét các hồ nước trên địa bàn, để tăng khả năng chứa nước, phục vụ việc thoát nước đô thị; đặc biệt là tại địa bàn các quận, huyện có nhiều khu đô thị mới và các khu vực có mật độ dân cư cao như các quận: Cầu Giấy, Hà Đông, Hoàng Mai, Thanh Xuân...
Trước mắt, Bí thư Thành ủy Hà Nội yêu cầu Ban Cán sự đảng UBND thành phố chỉ đạo UBND thành phố, các sở, ngành liên quan của thành phố khẩn trương tháo gỡ, giải quyết dứt điểm các khó khăn, vướng mắc liên quan đến tuyến kênh La Khê theo quy định hiện hành, sớm triển khai phần còn lại của dự án, bảo đảm trạm bơm tiêu Yên Nghĩa được vận hành 100% công suất, phát huy hiệu quả trong tiêu thoát úng ngập cho lưu vực của dự án. Đối với khu vực nông thôn, cần sớm có giải pháp nạo vét, khơi thông, xử lý ô nhiễm nguồn nước; làm “sống lại” sông Tô Lịch, sông Tích, sông Nhuệ và sông Đáy để tăng khả năng lưu thoát nước trong mùa mưa và khi xảy ra lũ lụt; đặc biệt là tại khu vực các huyện: Chương Mỹ, Mỹ Đức...
“Quán triệt nguyên tắc không lấp hồ, ao hiện có để thực hiện các dự án đầu tư khu đô thị, khu nhà ở, khu/cụm công nghiệp...; đồng thời, khuyến khích các nhà đầu tư, địa phương xây dựng các khu công viên cây xanh có hồ điều hòa để tăng khả năng tiêu thoát nước đô thị khi xảy ra mưa lớn”, Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng nêu rõ.
