Động thái này, theo Trung Quốc, cho thấy Mỹ đang tạo ra “các rủi ro an ninh ở Biển Đông”. Ngược lại, một tuyên bố từ Hạm đội 7 của Hải quân Mỹ vào cuối ngày thứ Ba (29/11) đã gọi cáo buộc của quân đội Trung Quốc là “sai sự thật” về các hoạt động của Mỹ ở Biển Đông.
Người phát ngôn của Hải quân Mỹ cho biết đây là cuộc chạm trán đầu tiên ở Biển Đông kể từ khi Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp gỡ trực tiếp bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G20 ở Indonesia hai tuần trước.
Sau cuộc gặp đó, Tổng thống Biden cho biết ông và ông Tập đã đạt được tiến bộ trong việc hạ nhiệt căng thẳng ở một số lĩnh vực, nhưng vẫn chưa giải quyết được hàng loạt vấn đề để cải thiện mối quan hệ Mỹ - Trung.
Đại tá Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA), Tian Junli, phát ngôn viên của Bộ Tư lệnh Quân khu phía Nam, cho biết PLA đã tổ chức các lực lượng hải quân và không quân để theo dõi, giám sát, cảnh báo và cuối cùng là xua đuổi tàu chiến Mỹ.
Trong tuyên bố của mình, Hải quân Mỹ cho biết tàu tuần dương Mỹ đã tiến hành FONOP “phù hợp với luật pháp quốc tế và sau đó tiếp tục tiến hành các hoạt động bình thường ở vùng biển áp dụng quyền tự do biển”.
“Tất cả các quốc gia, dù lớn hay nhỏ, cần được đảm bảo về chủ quyền của mình, không bị ép buộc và có thể theo đuổi tăng trưởng kinh tế phù hợp với các quy tắc và chuẩn mực quốc tế được chấp nhận”, tuyên bố của Hải quân Mỹ cho biết.
Tổng thống Biden nói rằng ông đã nêu quan điểm đó với ông Tập tại cuộc họp gần đây của họ. “Tôi đã nói rõ rằng chúng tôi sẽ bảo vệ các lợi ích và giá trị của Mỹ, thúc đẩy nhân quyền phổ quát và bảo vệ trật tự quốc tế...”, ông Biden nói.
Hoạt động FONOP hôm thứ Ba của Hải quân Mỹ là một dấu hiệu sớm cho thấy ông Biden sẽ không từ bỏ lời hứa đó. “Hoạt động này phản ánh cam kết của chúng tôi trong việc duy trì tự do hàng hải và sử dụng hợp pháp vùng biển như một nguyên tắc”, tuyên bố của Hải quân Mỹ cho biết thêm.
